Plagiaat houdt je van de straat

Plagiaat. In de artistieke wereld zo’n beetje het ergste waar je van beschuldigd kan worden. Ook in de journalistiek is het een beladen woord. Op de School voor Journalistiek kun je een flinke schorsing krijgen als je plagieert en op zijn minst is het toch in ieder geval een hele dikke 1.

Voor de meeste mensen is plagiaat echter het meest tastbaar in de muziekwereld. Denk maar aan de Belg die Madonna aanklaagde omdat hij vier maten(!) uit haar nummer ‘Frozen’ veel eerder bedacht had. Hij kreeg gelijk. Het nummer is tegenwoordig verboden in België.

Denk ook aan Coldplay dat met ‘Viva La Vida’ misschien wel de grootste hit van de afgelopen tien jaar uitbracht. Al snel kwam er een klein bandje uit New York (Creaky Boards) dat beweerde dat het nummer gejat was. Chris Martin had het gebaseerd op hun nummer met de ironische titel ‘The Songs I Didn’t Write’.

Al snel werd het bandje overtroffen door de bekende gitarist Joe Satriani die meende dat zijn nummer ‘If I Could Fly‘ toch echt het origineel was. Cat Stevens (of Yusuf Islam) maakte het feest nog completer want zijn ‘Foreigner Suite’ was toch echt de basis van al deze nummers. Tussendoor kwam ook Frances Limon nog even langs.

Zoals je kunt horen lijken al deze nummers inderdaad verschrikkelijk veel op elkaar. Een web van plagiaat of is er misschien toch iets meer aan de hand? Zijn de, goeie, melodielijnen in al deze nummers misschien zo voor de hand liggend voor een echte artiest dat hij ze schrijft terwijl er al iets bestaat dat er op lijkt? Zaten de oudere nummers misschien onbewust in het hoofd van de schrijvers terwijl ze hun nummers componeerden? Het kan allemaal.

Met muziek lijkt het wel eerder een hot item dan bijvoorbeeld bij journalistieke producties, schilderijen of boeken. Die dingen zijn toch iets meer exacte wetenschap dan muziek. Plagiaat in tekst herken je zo. Op een schilderij ook. Het mooie van muziek is juist dat het veel aan jezelf overlaat en dat maakt dat de één iets duidelijk plagiaat vindt, terwijl de ander het niet hoort. Het maakt bovendien dat iemand iets kan maken wat op een nummer lijkt, terwijl hij het zelf niet doorheeft.

Ik kwam hierop omdat ik net weer eens ‘Resistance’ van Muse hoorde. Een hitje van een dik jaar geleden alweer. Toen ik dat nummer voor het eerst hoorde moest ik direct aan twee andere nummers denken: ‘The Loneliness of The Long Distance Runner’ van Iron Maiden en ‘It’s a Sin’ van de Pet Shop Boys. Luister maar. Het intro van deze drie nummers is bijna identiek!

Verder na de break

Muse – Resistance

Iron Maiden – Loneliness Of The Long Distance Runner

Pet Shop Boys – It’s A Sin

Een knap staaltje van plagiaat. Toch? Toch heb ik hier nog nooit iemand over gehoord. Met uitzondering van het nummer van Iron Maiden zijn dit wel hits geweest! Kennelijk hoort dus bijna niemand het als je ze er niet op wijst. Maar is het wel plagiaat? Ik betwijfel het. Ik denk eerder dat Matt Bellamy van Muse de lijnen uit deze nummers in zijn onderbewust zijn had zitten. Misschien zelfs helemaal niet en is het een gevalletje van een mooie melodielijn die gewoon twee keer bedacht is.

Het wordt trouwens nog gekker. De Engelse DJ Jonathan King meende namelijk dat de melodielijn van It’s a Sin ook gejat was van ‘It’s a Wild World’ van, daar is-ie weer, Cat Stevens. En ja, de zanglijn lijkt erg veel op It’s a sin. En The Loneliness of The Long Distance Runner. En Resistance. Die DJ bracht dat nummer opnieuw uit met hetzelfde arrangement als It’s a Sin. De Pet Shop Boys klaagden hen aan maar tot een rechtszaak kwam het nooit. De DJ wilde wel schikken. Kennelijk viel het toch wel mee met dat plagiaat. Zijn nummer werd trouwens ook geen hit.

Ook recent is er een nummer uitgekomen dat op zijn minst aan andere nummers doet denken. Cut Copy (what’s in a name) heeft nu een radiohitje met ‘Take Me Over’. Het nummer lijkt bijelkaar gejat. Een deel (met name de baslijn) lijkt zo gekopieerd uit ‘Everywhere’ van Fleetwood Mac. Meer precies uit een cover die Vampire Weekend van dat nummer maakte. Tegelijkertijd lijkt een deel van de melodie weer uit ‘Down Under’ van Men At Work te komen.

Een gevalletje van Cut, Copy, Paste of misschien toch niet. Oordeel zelf maar. Ik zeg niks meer. Video’s: